Μετάφραση άρθρου από το πανελλαδικό φύλλο της Ρωσικής Εφημερίδας «Κομσομόλσκαγια Πράβδα», 14.03.2018
Ανέκαθεν φιλοδοξεί ο άνθρωπος να αγγίξει με τα χέρια του τα μεγάλα αινίγματα και τα μυστήρια — είναι στη φύση και την ουσία του. Στις 7 Μαρτίου, οι φοιτητές που διδάσκονται Ρωσικό πολιτισμό μέσα από τη ρωσική γλώσσα, στο πλαίσιο του Προγράμματος «ΙΑΣΩΝ» δια του Κέντρου Ξένων Γλωσσών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, μαζί με τον διδάσκοντα Δημήτρη Φωτιάδη, Διδάκτορα της Ρωσικής Φιλολογίας, προσπάθησαν να ξετυλίξουν ένα από τα μυστήρια και να ανασύρουν το πέπλο, ενώπιον ενός ελληνικού κοινού έμπειρου σε θέματα λεπτών αποχρώσεων της λογοτεχνίας. «Για ποιο λόγο η τέχνη του περασμένου αιώνα έμεινε στην ιστορία ως «Αργυρός αιώνας» και «όχι ως πλατινένιος ή διαμαντένιος»; Γιατί …, – κάθε λογής διαφορετικά «γιατί» μπορεί να θέσει κανείς σε σχέση με το ερώτημα αυτό που αναφέρεται στην πιο αμφιλεγόμενη και ενδιαφέρουσα περίοδο στην ιστορία της Ρωσικής τέχνης. «Αργυρός αιώνας» – είναι πρωτίστως μια λογοτεχνική μεταφορά, που αποστολή είχε να χαρακτηρίσει το χρονικό εκείνο διάστημα, που τόσο πολύ ευνόησε τη δημιουργικότητα και τη γενική ακμή της τέχνης, αλλά και που χαρακτηρίστηκε από αισθήματα θλίψης και νοσταλγίας για τον περασμένο «Χρυσό Αιώνα» της ανθρωπότητας, καθώς και από το φόβο μιας επικείμενης συντριβής των ιδεαλιστικών εννοιών». Αυτή δεν είναι παρά μια συνοπτική μόνο εξήγηση του φαινομένου αυτού, που στάθηκε όχι λιγότερο μυστηριώδες και για τους ίδιους τους ανθρώπους που το "δημιούργησαν".
Τον «Αργυρό Αιώνα» ασφαλώς και μπορούμε να τον θεωρήσουμε ως «σημείο καμπή» στην ιστορία της λογοτεχνίας, της φιλοσοφίας, της μουσικής, της τέχνης και του θεάτρου στην ιστορία του Ρωσικού πολιτισμού. Υπήρξε μια από τις πιο λαμπρές και φωτεινές, αλλά και τραγικές συνάμα και σκοτεινές περιόδους στην ιστορία της Ρωσίας. Χρονολογικά, συμπίπτει με τη μετάβαση από τον 19ο στον 20ό αιώνα. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου συνέβησαν στη ρωσική επικράτεια κοσμοϊστορικά γεγονότα, που έμελλαν να καθορίσουν αποφασιστικά την πορεία του 20ου αιώνα, με κορυφαίο την πάντα αμφιλεγόμενη Ρωσική Επανάσταση, πριν από εκατό ακριβώς χρόνια.
Με αφορμή τη συμπλήρωση εκατονταετίας από τη Μεγάλη Ρωσική Επανάσταση και στο πλαίσιο των πολιτιστικών δραστηριοτήτων του Γενικού Προξενείου της Ρωσικής Ομοσπονδίας τα δυο Πανεπιστήμια της Θεσσαλονίκης, Αριστοτέλειο και Μακεδονίας, σε άριστη συνεργασία μεταξύ τους οργάνωσαν μουσικο –ποιητική βραδιά, που γνώρισε στο κοινό της πόλης το ιστορικό και πολιτιστικό περίγραμμα του Αργυρού Αιώνα της Ρωσικής τέχνης.
Τα έργα του Αργυρού Αιώνα, με πρωταγωνιστές τον Blok, τον Mayakovski, την Akhmatova, τον Mandelstam, τον Bunin, τον Andreev, τον Somov, τον Kandinsky, τον Malevich, τον Skryabin, και τον Rachmaninov, κατέχουν ως σήμερα κορυφαία θέση στη ρωσική και στην παγκόσμια κουλτούρα. Την πολιτιστική ανάπτυξη των πρώτων 17 χρόνων του 20ου αιώνα δεν επρόκειτο να την ξαναζήσει ποτέ η Ρωσία.
Οι Π. Τυρπάνη, E. Ιωαννίδου, Ε. Αθανασίου και Ε. Χαρατσίδου, φοιτητές από διάφορες Σχολές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, απήγγειλαν μερικά από τα πιο γνωστά ποιήματα των ποιητών του «Αργυρού Αιώνα» των Alexander Blok, Valery Bryusov, Georgy Ivanov, Igor Severyanin, απαγγέλλοντας τους στο ρωσικό πρωτότυπο.
Στο πρόγραμμα της εκδήλωσης συμμετείχε και ο καθηγητής μουσικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Igor Petrin, ένας πραγματικός βιρτουόζος πιανίστας που έπαιξε μικρά αριστουργηματικά έργα για πιάνο των Αλεξάντερ Σκριάμπιν και Σεργκέι Ραχμάνινοφ. Το κοινό υποδέχτηκε την εξαιρετική εκτέλεσή τους με «θάλασσα» χειροκροτημάτων.
Η βραδιά έκλεισε με προβολή του ντοκιμαντέρ «Ο Αργυρός Αιώνας» του Έλληνα δημοσιογράφου Κ. Πορτοκάλη.
Την εκδήλωση ετίμησαν με την παρουσία τους: ο Γενικός Πρόξενος της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Θεσσαλονίκη κ. A.P. Shcherbakov, ο πρώην Γενικός Πρόξενος και νυν Αναπληρωτής Πρόεδρος της Αυτοκρατορικής Ορθόδοξης Παλαιστινιακής Ένωσης Θεσσαλονίκης κ. A. A. Popov και ουκ ολίγες άλλες προσωπικότητες της Ρωσίας και της Ελλάδας.
Υπέροχο, ζεστό «λογοτεχνικό σαλόνι», μας έδωσε μια εξαιρετική ευκαιρία (ακόμα και ατμοσφαιρικά και σκηνικά), να αισθανθούμε όλο τον λυρισμό και την τραγωδία της εποχής εκείνης, να νιώσουμε τη γοητεία της υψηλής ποίησης και της μουσικής, που υπήρξαν πραγματικά αριστουργήματα της παγκόσμιας τέχνης. Την αγάπη στις διαφορετικές μορφές της, το υψηλό πέταγμα του πνεύματος και τα ταπεινά πάθη, τις φιλοσοφικές αναζητήσεις και την ανελέητη αυτοανάλυση – όλα αυτά τα βρίσκουμε στην ποίηση, τη ζωγραφική και τη μουσική του «Αργυρού Αιώνα». Μαζί τους ένα πλήθος ζωντανές εικόνες, καταρράκτες πραγματικούς λαμπρών μεταφορών και απλώς όμορφα ποιήματα.
Θα ήθελα να εκφράσω τις ιδιαίτερες ευχαριστίες σε όλους τους διοργανωτές, και φυσικά στον Δημήτρη Φωτιάδη, το «πρώτο βιολί» της βραδιάς αυτής, αφιερωμένης στον «Αργυρό Αιώνα», όχι μόνο για την παρουσίαση στο ελληνικό ακροατήριο της άρτιας γνώσης του της ρωσικής λογοτεχνίας, ούτε για την προσωπική του εξαιρετική επιστημονική συμβολή στη μελέτη της περιόδου αυτής, αλλά προπάντων διότι –πράγμα σπάνιο στην εποχή μας– καταφέρνει να περάσει το υψηλή λογοτεχνική του αισθητική στη νεολαία και στους φοιτητές του.
Δεν είναι όλοι οι δάσκαλοι και διαφωτιστές! Και δεν μπορούν όλοι τους, στο σχολείο, ή στο πανεπιστήμιο, να αφηγηθούν τόσο ζωντανά και φυσικά τους βίους των μεγάλων της λογοτεχνίας και να ενσταλάξουν την αγάπη της ανάγνωσης.
Είναι ευτυχές γεγονός ότι στη Θεσσαλονίκη και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο βρίσκεται εδώ και 25 χρόνια «ένα ρωσικό λογοτεχνικό σαλόνι», όπου μπορείτε στα Ρωσικά απλά να συζητήσετε, να μεταδώσετε και να απολαύσετε ζωντανή ποίηση και πεζογραφία, να μάθετε ενδιαφέροντα στοιχεία για τη ζωή και την τύχη πολλών συγγραφέων.
Η Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας είναι γεμάτη. Τα υπέροχα φωτεινά πρόσωπα των Ελλήνων φοιτητών και τα φλογερά τους μάτια προσηλωμένα στη σκηνή. Στη σκηνή, πίσω από ένα παλαιικό γραφείο φωτισμένο από μια λάμπα art nouveau με πράσινο γυαλί, πένα και μελανοδοχείο, κάθεται ο δάσκαλος στο κομψό του κοστούμι ∙ νέος και δυναμικός, διαβάζει το χειρόγραφό του σαν μουσική παρτιτούρα, και μιλάει για την ιδιοφυΐα του Αργυρού Αιώνα
με καταγάλανα μάτια – του Σεργκέι Γιεσένιν …
Τέτοια χειρόγραφα δεν αφανίζονται ∙ τέτοιες εικόνες δεν εξαφανίζονται από τη μνήμη …