«Πλησιέστατα, δεξιά που μπαίνεις, στην βιβλιοθήκη…»

Όταν ανακαλώ στη μνήμη μου τη μορφή του καθηγητή Ιωάννη Καζάζη, κοντά μου έρχεται ο άνθρωπος γεμάτος ζωντάνια, περιέργεια και μια λαχτάρα για  ταξιδια. Συζητώντας μαζί του τα θέματα της διδακτορικής μελέτης μου, ως επιβλέποντα μου καθηγητή τότε, συνειδητοποιούσα ότι η μετάφραση είναι ένα είδος ταξιδιού και το κείμενο μπορεί να σε πάει παντού, αλλά ίσως το πιο δύσκολο ταξίδι – είναι του γυρισμού, όταν γυρίζεις στον εαυτό του.

Εμένα ο καθηγητής Ι.Καζάζης μου παρουσίασε την Ελλάδα έτσι,  όπως μου την έδειχναν οι δύο μου πρώτοι δάσκαλοι, αείμνηστοι καθηγήτρια Νίνα Κλιμένκο και καθηγητής Ολεξάνδρ Πονομαρίβ. Η Ελλάδα αυτή εμφανιζόταν ως χώρος ενός προβληματισμού, ως ένα κείμενο η ανάγνωση του οποίου σε ξαφνιάζει με τις άδηλες έννοιες και τις απρόσμενες στροφές του. Με τον ίδιο ζήλο καθηγητής Ι.Καζάζης μελετούσε και την Ουκρανία, όπως πιστεύω και άλλες χώρες της Παρευξείνιας Ζώνης που κάποτε φιλοξένησαν τον ελληνισμό, και ο ελληνισμός τους βρήκε το μοναδικό τους δρόμο και τη μορφή και βύθισε τις ρίζες του στον καινούργιο τόπο και την παράδοση. Ήθελε να ενδυναμώσει τον απόδημο ελληνισμό, να εμπλουτίσει τις επαφές του με την Ελλάδα αλλά και να διατηρεί τη μοναδικότητα του. Και διαισθάνομαι ότι όλα τα φαινόμενα της υλικής ή κοινωνικής ζωής ο καθηγητής Ι.Καζάζης έβλεπε διαποτιζόμενα από την ελληνική γλώσσα, την πορεία της και τις μεταμορφώσεις της. Το πνεύμα του ταξιδιού κυρίευε και τους τρεις καθηγητές μου σε ό,τι αφορά τη γλώσσα. Ο Ιωάννης Καζάζης πάντα ήταν πρόθυμος να σχολιάσει τις απορίες μου, να προτείνει τα χρήσιμα εργαλεία από την Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα. Το τελευταίο μου έργο «Σύντομο ελληνο-ουκρανικό φρασεολογικό λεξικό» βασίζεται σε πολλά σημεία, στα λεξικογραφικά πλούτη που μου υπέδειξε ο Μεγάλος αυτός Δάσκαλος …

Τον βλέπω σαν τώρα στο γραφείο του, γεμάτο έγγραφα και βιβλία, να μου συνιστά ακόμα μια πηγή, από την οποία (ίσως) θα μπορέσω να βρω κάποιες απαντήσεις. Και μετά λέει με χαμόγελο αναφερόμενος για το άρθρο του στα Πρακτικά του συνεδρίου μας: «Περίμενε όμως με τη δημοσίευση. Δωσ’ μου λίγο χρόνο, βρήκα ακόμα δύο τερατουργήματα και πρέπει να τα διορθώσω». Μια  απίστευτη ευγενική ειρωνεία μαζί με την παντοτινή αφοσίωση στο έργο του!

Ήσασταν σημαντικός αρωγός για τις ελληνικές σπουδές στην Ουκρανία και η φλόγα που είχατε στη ζωή θα μένει ως φως στα έργα σας.

Ανδρίι Σαβένκο,

Υπότροφος του «ΙΑΣΟΝΑ» & Διευθυντής του Κέντρου

Ελληνικών μελετών και πολιτισμού «Ανδρίι Μπιλέτσκυ»,

Αναπληρωτής Καθηγητής Εθνικού Πανεπιστημίου « Τ. Σεβτσένκο» του Κιέβου, ΟΥΚΡΑΝΙΑ